75 rocznica wyzwolenia hitlerowskiego obozu AL Fünfteichen

W dniu 23.01.2020 r. miało miejsce ważne wydarzenie w życiu naszej Spółki i całej społeczności gminy Jelcz-Laskowice. Pod pomnikiem ofiar Gross-Rosen przy ul. Inżynierskiej odbyły się obchody 75-lecia wyzwolenia hitlerowskiego obozu pracy Fünfteichen w Miłoszycach. Rozpoczęła je uroczystość ku czci pomordowanych i zamęczonych w obozach.
Organizatorem
całego przedsięwzięcia było Miasto i Gmina Jelcz-Laskowice, we współpracy m. in. z JELCZ Sp. z o. o. W uroczystości brali udział również przedstawiciele Wrocławskiego Oddziału IPN oraz zaproszeni Goście.

Fünfteichen był jedną z największych filii Gross-Rosen, męskim podobozem liczącym ok. 7 tys. więźniów. Zostali oni zmuszeni do niewolniczej pracy na budowie fabryki Kruppa, a później przy produkcji uzbrojenia dla Wehrmachtu. Więźniami obozu byli Polacy, szczególnie liczni po stłumieniu przez Niemców Powstania Warszawskiego, a także Żydzi z okupowanych krajów europejskich, obywatele Polski, Węgier, Grecji, Belgii, Francji i Holandii, Czesi i Chorwaci oraz radzieccy jeńcy wojenni. Po przypomnieniu tragicznej historii obozu i dawnych zakładów Kruppa przez znaną ze swoich publikacji Panią Iwonę Płaczek, głos zabrał Burmistrz Jelcza-Laskowic Bogdan Szczęśniak oraz p. o. Prezesa Zarządu Spółki JELCZ, Dominik Gerbszt.

Po zakończeniu uroczystości pod pomnikiem, w Izbie Historii Marki JELCZ, odbył się wernisaż nowej wystawy stałej poświęconej obozowi Fünfteichen i zakładom zbrojeniowym Kruppa, Berthawerk AG. Wytwarzano w nich działa, haubice, wały korbowe do silników lotniczych, wyrzutnie torpedowe oraz silniki czołgowe. W okresie najbardziej intensywnej produkcji pracowało tam ok. 6 tys. więźniów i ok. 2 tys. robotników przymusowych. To właśnie na terenie dawnych zakładów Kruppa powstały po wojnie Jelczańskie Zakłady Samochodowe. Z tego powodu tragiczne dzieje Berthawerk i obozu Fünfteichen na zawsze pozostaną częścią wspólnej historii nie tylko dzisiejszych Miłoszyc i Jelcza-Laskowic, ale i naszej Spółki. Wraz z otwarciem wystawy znalazła ona swe miejsce i godne upamiętnienie w Izbie Historii Marki JELCZ.

Po obejrzeniu wystawy uczestnicy uroczystości i zwiedzający mieli okazję obejrzeć spektakl „Głosy z Pięciu Stawów”, który w wykonaniu aktorów wrocławskiego Teatru Formy uświetnił obchody rocznicy. Oprócz przedstawicieli władz miasta i gminy, na zaproszenie Burmistrza Bogdana Szczęśniaka i jego zastępcy Marka Szponara, wzięła w nich udział dr Katarzyna Pawlak-Weiss z Wrocławskiego Oddziału IPN, członkowie Lokalnej Grupy Zwiadowców Historii, a także przedstawiciele wszystkich związków zawodowych funkcjonujących w Spółce oraz jej byli Prezesi.